Islamic Republic of Pakistan
Data & Information

GENERAL INFORMATION
ที่ตั้ง ปากีสถานมีอาณาเขตทางตอนใต้ติดกับทะเลอาหรับ ทางทิศตะวันออกติดกับอินเดีย และทางตอนเหนือติดกับประเทศจีน ส่วนทิศตะวันตกติดกับประเทศอิหร่านและอัฟกานิสถาน
เมืองหลวง อิสลามาบาด (Islamabad)
ภูมิอากาศ ลักษณะภูมิประเทศเป็นแนวยาว สภาพภูมิอากาศจึงมีความแตกต่าง ทางตอนเหนือมีอากาศหนาว ถึงหนาวจัดตลอดทั้งปี เนื่องจากติดกับเทือกเขาหิมาลัย ตอนกลางมีอากาศร้อนในฤดูร้อนและเย็นในฤดูหนาว ทางตอนใต้ของปากีสถานมีพื้นที่เป็นทะเลทราย และติดกับมหาสมุทรอินเดีย สภาพอากาศในตอนใต้จะมีลักษณะร้อนแห้ง มีฝนตกค่อนข้างน้อย
ประชากร 220 ล้านคน
ภาษา ภาษาปัญจาบ ร้อยละ 58 ภาษาสินธี ร้อยละ 12 ภาษาสิไรกิ ร้อยละ 10 ภาษาอุรดู ร้อยละ 8 (ภาษาราชการ) ภาษาปัสโต ร้อยละ 8 ภาษาบาลูชี ร้อยละ 3 และภาษาอื่นๆ ร้อยละ 1
ศาสนา อิสลาม ร้อยละ 96.40 (นิกายซุนนี ร้อยละ 90 นิกายซีอะห์ ร้อยละ 10) ศาสนาอื่นๆ ร้อยละ 10 (คริสต์, ฮินดู)
เชื้อชาติ ปัญจาบร้อยละ 44.70, ปัชตุน (ปาทาน) ร้อยละ 15.40, สินธีร้อยละ 14.10 สิไรกิร้อยละ 8.40 มุฮาร์ญิร ร้อยละ 7.60 บาลูชีร้อยละ 3.60 และเชื้อชาติอื่นๆ ร้อยละ 2.6
GENERAL INFORMATION
สกุลเงิน ปากีสถานรูปี (Pakistani Rupee/PKR)
อัตราแลกเปลี่ยน 1 ปากีสถานรูปี เท่ากับ 0.12 บาท
การขอวีซ่า สำหรับผู้ที่ต้องการเดินทางไปประเทศปากีสถาน สามารถดำเนินการขอวีซ่าปากีสถานได้ที่สถานทูตปากีสถานประจำประเทศไทย (Pakistan Embassy in Thailand) สำหรับวีซ่าท่องเที่ยว สถานทูตจะออกให้ตามจำนวนวันที่ระบุในแผนการเดินทางที่ได้แนบไปให้สถานทูต สำหรับผู้ถือหนังสือเดินทางทูตได้รับการยกเว้นการตรวจลงตราและสามารถพำนักในปากีสถานได้เป็นเวลา 30 วัน
วันสำคัญ วันวันก่อตั้งประเทศ 14 สิงหาคม (ประกาศแยกดินแดนออกจากอินเดีย) วันชาติ 23 มี.ค. (วันประกาศเป็นสาธารณรัฐ)
ระบอบการเมือง แบบสหพันธ์สาธารณรัฐ มีประธานาธิบดีเป็นประมุขของประเทศ
ประธานาธิบดี อารีฟ อัลวี (Arif Alvi)
นายกรัฐมนตรี อิมราน ข่าน (Imran Khan)
อุตสาหกรรมหลัก สิ่งทอ เครื่องแต่งกาย, อาหารแปรรูป, ยา, เครื่องมือผ่าตัด, วัสดุก่อสร้าง, ผลิตภัณฑ์กระดาษ, ปุ๋ย, กุ้ง
สินค้านำเข้า ปิโตรเลียม, ผลิตภัณฑ์ยานยนต์, เครื่องจักร, พลาสติก, อุปกรณ์ขนส่ง, น้ำมันพืช, กระดาษ, กระดาษแข็งเหล็ก, เหล็กกล้า, และใบชา
สินค้าส่งออก สิ่งทอ (เสื้อผ้า, ผ้าปูเตียง, ผ้าฝ้าย, เส้นด้าย), ข้าว, เครื่องหนัง, สินค้าเกี่ยวกับกีฬา, เคมีภัณฑ์, เครื่องมือทางการแพทย์ และพรม
นำเข้าสินค้าจาก จีน ร้อยละ 27.4, สหรัฐอาหรับเอมิเรสต์ ร้อยละ 13, สหรัฐอเมริกา ร้อยละ 4.9, อินโดนีเซีย 4.3, ซาอุดิอาระเบีย ร้อยละ 4.2 (2017)
ส่งออกสินค้าไป สหรัฐอเมริกา ร้อยละ 17.7, อังกฤษ ร้อยละ 7.7, จีน ร้อยละ 6, เยอรมัน ร้อยละ 5.8, อัฟกานิสถาน ร้อยละ 5.2, สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ร้อยละ 4.5, และสเปน ร้อยละ 4.1 (2017)
GDP 3.29 (2019)

HISTORY
ปากีสถานเป็นดินแดนที่ตั้งอยู่ศูนย์กลางอารยธรรมอินดัส (Indus Valley civilization) ซึ่งเป็นอารยธรรมที่เก่าแก่แห่งหนึ่งของโลก มีความเป็นมากว่า 5,000 ปี ในอดีตชาวอินโดอารยันเป็นกลุ่มที่เข้ามาอาศัยอยู่ในบริเวณแห่งนี้ และปฏิเสธไม่ได้ว่าอารยธรรมที่รุ่งเรืองจะต้องเผชิญกับการเปลี่ยนผ่านจากการรุกรานจากชาติพันธุ์อื่นๆ ทั้งจากเปอร์เซีย กรีซ อาหรับ เติร์กและอัฟกานิสถาน ปากีสถานเคยเป็นประเทศเดียวกันกับอินเดีย จึงตกอยู่ภายใต้อาณาจักรโมกุลในช่วงศตวรรษที่ 16 – 17 จากนั้นอยู่ภายใต้การปกครองของจักรวรรดิอังกฤษ ซึ่งได้ขยายอิทธิพลมายังอินเดียและดินแดนต่างๆ ในภูมิภาคเอเชียใต้ เมื่อจักรวรรดิ์โมกุลที่เสื่อมอำนาจลง
ในช่วงศตวรรษที่ 18 อังกฤษได้เข้ามามีอิทธิพลและปกครองประเทศแถบเอเชียใต้โดยสมบูรณ์ จนกระทั่งปากีสถานได้รับเอกราชในปี 1947 (พ.ศ. 2490) จากอังกฤษและแยกดินแดนออกจากอินเดียเป็นประเทศมุสลิม โดยแบ่งดินแดนปากีสถานเป็น 2 ส่วน คือ ปากีสถานตะวันตกและปากีสถานตะวันออก โดย มูฮัมหมัด อาลี จินนาห์ (Muhammad Ali Jinnah) ดำรงตำแหน่ง Quaid-i-Azam Muhammad เป็นผู้นำประเทศคนแรก ในฐานะผู้ว่าการทั่วไป (Governor General) และเป็นบุคคลที่ชาวปากีสถานยกย่องเป็นบิดาของประเทศ (Father of the Nation) ในปี 1971 (พ.ศ. 2514) ปากีสถานตะวันออกได้รับเอกราชโดยชนะสงครามปากีสถานตะวันตก โดยอินเดียให้การช่วยเหลือปากีสถานตะวันออกจนได้รับเอกราช ทำให้ปากีสถานตะวันออกก่อตั้งเป็นประเทศใหม่ คือ บังกลาเทศ
ประเด็นข้อพิพาทระหว่างอินเดียและปากีสถานต่อดินแดนแคชเมียร์ทำให้ทั้งสองประเทศกลายเป็นประเทศปฏิปักษ์ระหว่างกันมาโดยตลอด สงครามระหว่างปากีสถานกับอินเดียเกิดขึ้นหลายครั้งทั้งในปีค.ศ. 1947 (พ.ศ. 2490), 1948 (พ.ศ. 2491), 1965 (พ.ศ. 2508) และ 1999 (พ.ศ. 2542) ล้วนแล้วแต่เป็นสงครามในเขตดินแดนข้อพิพาท ในดินแดนแคชเมียร์ ภายหลังทั้งปากีสถานและอินเดียต่างมีอาวุธนิวเคลียร์ ส่งผลให้เกิดความตึงเครียดระหว่างกันมากขึ้น และสร้างผลกระทบไปยังภูมิภาคเอเชียใต้ แม้ว่า สงครามนิวเคลียร์ระหว่างสองประเทศยังมิได้เกิดขึ้นแต่อย่างใด ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างปากีสถานกับอินเดียมีความผันผวนมาก ปัจจัยหนึ่งเกิดจากการเปลี่ยนผ่านทางการเมืองของแต่ละประเทศ
ปัจจุบันนายอิมรอน ข่าน ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของปากีสถาน ได้เน้นนโยบายด้านการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมในแคชเมียร์ภายใต้การปกครองของอินเดีย ผลักดันนโยบายด้านการฟื้นฟูเศรษฐกิจภายในประเทศ ซึ่งแตกต่างไปจากขั้วรัฐบาลก่อนหน้าที่มักจะห้ำหั่นฝ่ายตรงข้ามทางการเมือง นาย อิมรอน ข่าน ยังชูนโยบายต่อต้านการก่อการร้าย และจัดการกับกลุ่มก่อการร้ายต่างๆ ภายในประเทศ อาทิ กลุ่มตอลิบันปากีสถาน (Tehreek-e-Taliban Pakistan–TTP) และเครือข่ายสงครามอื่นๆ
CULTURE

Tourist Attractions

แฟรี่มิโดวส์ (Fairy Meadows)

หุบเขา Naran Kaghan

หุบเขา Neelum, Azad Kashmir
หุบเขาฮุนซ่า (Hunza Valley)


หุบเขา Swat Valley
FOOD







บริยานี (Biryani)
บริยานี คือ ข้าวหมกสีเหลือง ข้าวสีเหลืองเกิดจากการผสมผสานของเครื่องเทศและสมุนไพร และเนื้อสัตว์ เช่น เนื้อหรือไก่ ใช้การปรุงแต่งรสชาติจากมะนาว มะเขือเทศและมันฝรั่งคลุกเคล้าด้วยกัน
ชิคเก้น ทิกก้า (Chicken Tikka)
ชิคเก้น ทิกก้า (ไก่ย่าง) เป็นอาหารยอดนิยมของชาวปากีสถาน มีทั้งรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์และคุณค่าทางอาหาร รับประทานร่วมกับ “นาน” (โรตีโอ่ง) ไก่ย่างจะคลุกเคล้ากับเครื่องเทศแบบดั่งเดิม ย่างจนสุก หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ รับประทานพร้อมกับน้ำจิ้มท้องถิ่น
ชีคกะบับ (Seekh Kabab)
เนื้อวัวย่างปรุงรสจากเครื่องเทศ ผสมสมุนไพร หารับประทานได้ทั่วไป และเป็นสตรีทฟู้ดยอดนิยมของชาวปากีสถาน
จาน่า จาร์ต (Chana Chaat)
ถั่วลูกไก่ ผสมกับผักชนิดต่างๆ อาทิ มะเขือเทศ หัวหอม นิยมทานกับข้าวและโรตี
อาลู กรีม่า (Aloo Keema)
แกงเนื้อบดผสมมันฝรั่ง ส่วนใหญ่จะใช้เนื้อแกะบด รสออกเค็มๆ รับประทานร่วมกับโรตี
ซาโมซ่า (Samosas)
ซาโมซ่า เป็นอาหารว่างที่ทำจากแป้งรูปสามเหลี่ยม ไส้ข้างในผสมด้วยมันบด เนื้อสัตว์ เช่น เนื้อแกะ เนื้อไก่ เครื่องเทศ และสมุนไพร
จัย (Chai)
ชาในปากีสถานเป็นชาแบบเข้มข้นผสมนม มีรสชาติหอมหวาน บางครั้งใส่ลูกกระวานและเครื่องเทศอื่นๆ เพื่อให้มีกลิ่นหอม การปลูกชาในประเทศปากีสถานไม่เพียงพอต่อความต้องการของคนภายในประเทศ จึงต้องมีนำเข้าชาจากต่างประเทศ
POLITICS
ปากีสถานปกครองแบบสหพันธ์สาธารณรัฐ มีประธานาธิบดีเป็นประมุขของประเทศ และมีนายกรัฐมนตรีเป็นผู้บริหารประเทศ
แบ่งเขตการบริหารเป็น 4 รัฐ ได้แก่ รัฐบาลูจิสถาน รัฐปัญจาบ รัฐซินด์ และรัฐไคเบอร์-ปัคตุนควา ส่วนเขต Federally Administered Tribal Areas-Fata ซึ่งแบ่งเป็น 7 เขต ได้แก่ Bajaur, Mohmand, Khyber, Orakzai, Kurram, North Waziristan และ South Waziristan รวมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของรัฐไคเบอร์-ปัคตุนควา นอกจากนี้ พื้นที่แคชเมียร์ส่วนที่ปากีสถานครอบครองแบ่งเป็นเขตบริหาร 2 เขต ได้แก่ Azad Kashmir และ Gilgit-Baltistan

ฝ่ายบริหาร
ปากีสถานมีประธานาธิบดีเป็นประมุขของประเทศ โดยมาจากการสรรหาโดยวุฒิสมาชิก สมาชิกผู้แทนราษฎร และสมาชิกสภาแห่งรัฐ มีวาระ 5 ปี ทำหน้าที่แต่งตั้ง คณะรัฐมนตรีผ่านความเห็นชอบจากนายกรัฐมนตรี ส่วนนายกรัฐมนตรีเป็นผู้บริหารประเทศ มาจากการสรรหาของสมาชิกสภาแห่งรัฐ ปัจจุบันนายอารีฟ อัลวี (อายุ 70 ปี/2562) เป็นประธานาธิบดี ส่วน นรม.เป็นผู้นำฝ่ายบริหารโดยเป็นหัวหน้าหรือผู้แทนของพรรคการเมืองที่มีเสียงข้างมากที่ได้รับเลือกจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร โดยนายกรัฐมนตรีคนปัจจุบัน คือ
นายอิมราน ข่าน (อายุ 67 ปี/ปี 2562) ได้รับการสนับสนุนให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีปากีสถานเมื่อสิงหาคม 2561
ฝ่ายนิติบัญญติ
ฝ่ายตุลาการ
ECONOMY
รัฐบาลปากีสถานกำลังเผชิญกับวิกฤตเศรษฐกิจในช่วงปี 2561 เนื่องจากอัตราการเติบโตด้านเกษตรกรรม ด้านอุตสาหกรรม ด้านการผลิต และด้านการบริการมีทิศทางเชิงบวก แต่การที่ธนาคารกลางปากีสถานประกาศปรับลดค่าเงินรูปีรวม 4 ครั้งนับตั้งแต่ธันวาคม 2560 ส่งผลให้ค่าเงินรูปีอ่อนค่าลง 20% แม้ว่าเศรษฐกิจของปากีสถานมีแนวโน้มเติบโตอยู่ที่ 5.8% ในปีงบประมาณ 2561-2562 นอกจากนี้ ปากีสถานยังเผชิญกับภาวะการขาดดุลบัญชีเดินสะพัด 18,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ การขาดดุลทางการคลัง 6.8% การลดลงของเงินทุนสำรองระหว่างประเทศ 7,400 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
รวมทั้ง การเพิ่มขึ้นของราคาน้ำมันในตลาดโลกอย่างต่อเนื่อง (ปากีสถานนำเข้าน้ำมันจากต่างประเทศมากกว่าร้อยละ 80) เป็นปัจจัยบ่งชี้ว่า ปากีสถานอาจเสี่ยงต่อภาวะเศรษฐกิจตกต่ำอย่างรุนแรง
นอกจากนี้ ปัญหาทางการเมือง ปัญหาความไม่สงบจากการก่อการร้าย และภัยธรรมชาติยังเป็นอุปสรรคสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของปากีสถาน ตลอดจนยังประสบปัญหาการขาดแคลนพลังงาน ส่งผลให้ปากีสถานยังอยู่ในบัญชีรายชื่อประเทศกำลังพัฒนาโดยประชากรมีรายได้ต่ำและว่างงานในอัตราที่สูง

DIPLOMATIC RELATIONS BETWEEN THAILAND
ไทย-ปากีสถานสถาปนาความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการเมื่อ 11 ตุลาคม 2494 ปัจจุบันไทยมีสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงอิสลามาบัด และสถานกงสุลใหญ่ ณ เมืองการาจี ซึ่งได้รับมอบหมายให้ดูแลรัฐซินด์ และรัฐบาลูจิสถาน ไทยกับปากีสถานเป็นพันธมิตรที่ดีต่อกันมาอย่างยาวนาน โดยไทยสนับสนุนปากีสถานในการปรับสถานะเป็นประเทศคู่เจรจาเต็มรูปแบบของอาเซียน ส่วนปากีสถานเคยช่วยคัดค้านไม่ให้นำปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ของไทยเข้าสู่ที่ประชุมองค์การความร่วมมืออิสลาม (OIC) ทำให้ปัญหาดังกล่าว ยังไม่ถูกยกระดับเป็นปัญหาสากล รวมทั้งไม่เคยแสดงความคิดเชิงลบต่อนโยบายการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ของไทย
นอกเหนือจากกรอบของ OIC ความสัมพันธ์ในเชิงการค้า ปากีสถานให้ความสำคัญกับไทยตามยุทธศาสตร์มองตะวันออก (Look East Policy) เพื่อลดการพึ่งพาทางเศรษฐกิจกับประเทศในภูมิภาคเดียวกัน ส่วนไทยให้ความสำคัญกับปากีสถานในฐานะตลาดส่งออกที่มีศักยภาพและมีประชากรมากเป็นอันดับ 6 ของโลก โดยเมื่อปีพ.ศ. 2560 ปากีสถานเป็นคู่ค้าอันดับที่ 2 ของไทยในภูมิภาคเอเชียใต้และอันดับที่ 36 ของไทยในตลาดโลก การค้าทั้งสองฝ่ายมีมูลค่า 1,550 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพิ่มขึ้น 36.75% โดยไทยเป็นฝ่ายได้เปรียบ 1,256 ล้านดอลลาร์สหรัฐ อนึ่ง สินค้าส่งออกจากไทยไปปากีสถาน ได้แก่ รถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ เคมีภัณฑ์ เครื่องเทศและสมุนไพร ผลิตภัณฑ์ยาง เครื่องจักรกลและส่วนประกอบ ส่วนสินค้าที่ไทยนำเข้าจากปากีสถาน ได้แก่ สัตว์น้ำและอาหารทะเลแช่แข็ง กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ ด้ายและเส้นใยไทยกับปากีสถานมีเป้าหมายจะขยายมูลค่าการค้าระหว่างกันเป็น 2,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปีพ.ศ. 2561 ขณะเดียวกันมีเป้าหมายจะลดอุปสรรคด้านการค้าและการลงทุนระหว่างกัน ทั้งในเชิงนโยบายด้านการผลักดันให้เกิดข้อตกลง การค้าเสรี (FTA) ไทย-ปากีสถาน และการขยายเครือข่ายเพื่อเพิ่มความรู้และความเข้าใจระหว่างภาคเอกชนสองฝ่ายให้มากยิ่งขึ้น อย่างต่อเนื่อง โดยการเจรจา FTA ระหว่างไทยกับปากีสถานมีความคืบหน้าอย่างมาก ซึ่งทั้งสองฝ่ายคาดหวังจะสรุปผลการเจรจา ให้แล้วเสร็จภายในธันวาคมปีพ.ศ. 2561
ปัจจุบันมีคนไทยในปากีสถานประมาณ 1,198 คน ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มคนที่สมรสกับชาวปากีสถาน 663 คน และนักศึกษาไทยในปากีสถาน 453 คน กำลังศึกษาอยู่ทั้งในระดับมหาวิทยาลัย และในโรงเรียนสอนศาสนา มีการจัดตั้งสมาคมนักเรียนไทยในปากีสถาน ทั้งนี้ มีแนวโน้มว่าคนไทยให้ความสนใจไปศึกษาต่อในปากีสถานเพิ่มขึ้น
ข้อตกลงระหว่างไทยกับปากีสถาน
ข้อตกลงระหว่างไทยกับปากีสถาน ที่สำคัญได้แก่
– ความตกลงว่าด้วยการบริการเดินอากาศปีพ.ศ. 2499
– พิธีสารแก้ไขสนธิสัญญาทางไมตรีระหว่างราชอาณาจักรไทยกับสาธารณรัฐอิสลามปากีสถานปีพ.ศ. 2501
– อนุสัญญาเพื่อการเว้นการเก็บภาษีซ้อน
– การป้องกันการเลี่ยงการรัษฎากรในส่วนที่เกี่ยวกับภาษีเก็บจากเงินได้ปีพ.ศ. 2523
– ความตกลงทางการค้าปีพ.ศ. 2527
– ข้อตกลงทางวัฒนธรรมปีพ.ศ. 2534
– บันทึกความเข้าใจว่าด้วยความร่วมมือด้านการท่องเที่ยวปีพ.ศ. 2545
– บันทึกความเข้าใจว่าด้วยความร่วมมือ ระหว่าง BOI ไทย-ปากีสถานปีพ.ศ. 2545
– บันทึกความเข้าใจว่าด้วยเรื่องการส่งกำลังบำรุงปีพ.ศ. 2545
– บันทึกความเข้าใจว่าด้วยความร่วมมือทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีปีพ.ศ. 2547
– บันทึกความเข้าใจว่าด้วยการต่อต้านการก่อการร้ายและอาชญากรรมเฉพาะเรื่องอื่นๆ ปีพ.ศ. 2547
– พิธีสารว่าด้วยการปรึกษาและความร่วมมือระหว่างกระทรวงการต่างประเทศไทยกับปากีสถานปีพ.ศ. 2547
– ความตกลงว่าด้วยความร่วมมือในการโอนตัวผู้กระทำความผิดและการบังคับให้เป็นไปตามคำพิพากษาในคดีอาญาปีพ.ศ. 2550
– ความตกลงว่าด้วยการยกเว้นการตรวจลงตราสำหรับผู้ถือหนังสือเดินทางทูตระหว่างไทยกับปากีสถานปีพ.ศ. 2556
– บันทึกความเข้าใจว่าด้วยการจัดตั้งคณะกรรมการร่วมด้านการค้าระหว่างไทยกับปากีสถานปีพ.ศ. 2556
– บันทึกความเข้าใจว่าด้วยการจัดตั้งสภาธุรกิจร่วมระหว่างไทยกับปากีสถานปีพ.ศ. 2556
References
– http://ictd2017.itu.edu.pk/about-ictd/
– http://www.taraarryatravel.com/info_page.php?id=1150&category=34
– https://theculturetrip.com/asia/pakistan/articles/11-traditional-pakistani-dishes-you-
need-to-try/
– https://theculturetrip.com/asia/pakistan/articles/13-things-you-should-know-about-
pakistani-culture/
– https://tradingeconomics.com/pakistan/gdp
– https://www.centcom.mil/AREA-OF-RESPONSIBILITY/Pakistan
– https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/402.html
– https://www.tripdeedee.com/traveldata/pakistan/pakistan02.php
– https://www.worldometers.info/world-population/pakistan-population/
– ข้อมูลพื้นฐานของต่างประเทศ 2562 สำนักข่าวกรองแห่งชาติ
Photo credit :
– Government College Lahore Image by Muhammad Rohan Hussain from Pixabay
– Lahore City Pakistan Image by tayyab3425 from Pixabay
– Lahore, Pakistan Photo by Muhammad Muzamil on Unsplash
– A meaningful conversation. Peshawar, Pakistan Photo by Shuttergames on Unsplash
– Lahore Pakistan Arabesque Image by QASIM REHMANI from Pixabay
– Islam Abad Monument Image by Usman Aslam from Pixabay
– Pakistan is Biryani by IngredientMatcher on
https://blog.ingredientmatcher.com/recipe-national-dish-of-pakistan-chicken-biryani/
– Chicken Tikka Masala by Around Pakistan on https://aroundpakistan.com/pakistan-
cuisine-chicken-tikka-masala/
– Seekh Kabab by KFoods.com on https://kfoods.com/recipes/seekh-kabab_rid2852
– Chana Chaat by I Knead to Eat on https://ikneadtoeat.com/chana-chaat-recipe/
– Aloo Keema by Mirchi Tales https://www.mirchitales.com/pakistani-aloo-keema/
– Keema Samosa by Mirchi Tales on https://www.mirchitales.com/how-to-make-keema
-samosa-qeema-samosa/
– Chai
on https://www.reddit.com/r/pakistan/comments/8qqt95/ive_been_trying_to_perfect_
my_milky_chai_recipe/
– Neelum valley Image by Rizwan Saeed from Pixabay
– Nanga Parbat Peak under clouds Photo by Shahzad Riaz on Unsplash
– Fairy meadow on http://www.aljanh.net/fairy-meadow-wallpapers/2469409477.html
– Hunza Valley Image by Abdullah Shakoor from Pixabay
– Naran Kaghan Tour Packages 2019 by iTravel on
https://www.itravel.com.pk/trip/naran-kaghan-tour-packages/
– Swat Valley : pakistan on https://4570book.info/amazing-cliparts/pakistan-swat
-images-clipart.htm